Wszystko, co musisz wiedzieć o cukrzycy ciążowej – objawy, dieta i zagrożenia

Statystycznie cukrzyca ciążowa może dotykać nawet 1 na 7 ciężarnych kobiet. Nieleczona może prowadzić do poważnych powikłań, jednak odpowiednio wcześnie zdiagnozowana, nie powinna stanowić większego zagrożenia ani dla matki, ani dla dziecka. Sprawdźmy, czym jest cukrzyca ciążowa, jakie są jej objawy i jak wygląda dieta w przypadku jej zdiagnozowania.

Czym jest cukrzyca ciążowa?

Cukrzyca ciążowa to nietolerancja węglowodanów spowodowana zaburzeniami hormonalnymi w czasie ciąży. Na cukrzycę ciążową narażona jest każda kobieta, choć istnieją czynniki zwiększające ryzyko pojawienia się tej choroby. Należą do nich przede wszystkim nadwaga przed ciążą oraz uwarunkowania genetyczne (osoby z cukrzycą typu II w najbliższej rodzinie). Ryzyko cukrzycy ciążowej wzrasta także z wiekiem, z kolejnymi ciążami oraz w przypadku niedoboru witaminy D.

Nieleczona cukrzyca ciążowa może doprowadzić do wielu powikłań takich jak:

• przedwczesny poród,
• makrosomia (nienaturalnie zwiększona masa płodu, która może utrudniać i komplikować poród),
• zespół zaburzeń oddychania noworodka spowodowany niedojrzałością płuc,
• nasilony przebieg żółtaczki noworodkowej (więcej informacji o żółtaczce u noworodków znajdziecie tutaj).

Dlatego tak ważne jest wczesne rozpoznanie cukrzycy ciążowej i zastosowanie odpowiedniej diety oraz ewentualnego leczenia.

Cukrzyca ciążowa objawy

Jak rozpoznać cukrzycę ciążową i jakie są jej objawy? Najczęstsze objawy cukrzycy ciążowej to:

• silne pragnienie spowodowane wysokim poziomem cukru we krwi,
• zawroty głowy,
• omdlenia.

W wielu przypadkach cukrzyca ciążowa przebiega jednak w sposób bezobjawowy. Nie wpływa ona w żaden sposób na samopoczucie mamy. Dlatego też tak ważne są badania poziomu cukru we krwi, które w ciąży powinny być przeprowadzane kilka razy.

Cukrzyca ciążowa normy

Pierwsze badanie krwi w celu wykrycia cukrzycy ciążowej przeprowadza się zwykle przed 10 tygodniem ciąży. Jest to badanie poziomu cukru we krwi na czczo. Prawidłowa norma dla tego badania cukrzycy ciążowej to wynik poniżej 92 mg/dl. W przypadku wyniku w normie kolejne badanie – test obciążenia glukozą przeprowadza się zwykle pomiędzy 24 a 26 tygodniem ciąży.
Jeśli wynik tego pierwszego badania jest powyżej normy i mieści się w przedziale 92-125 mg/dl, test obciążenia glukozą należy przeprowadzić niezwłocznie. Jeśli wynik tego badania również będzie przekraczał normę, lekarz stwierdza cukrzycę ciążową. Jeśli wynik jest w normie, test przeprowadza się ponownie między 24 a 26 tygodniem ciąży. Natomiast jeśli wynik pierwszego badania wynosi 126 mg/dl lub więcej, przeprowadza się je ponownie. Jeśli tak wysokie przekroczenie normy zostanie potwierdzone, lekarz diagnozuje cukrzycę ciążową, bez konieczności wykonania badania obciążenia glukozą.
Kobieta, u której zdiagnozowano cukrzycę ciążową, powinna kontrolować poziom cukru 4 razy dziennie. Pierwszy raz na czczo oraz godzinę po każdym, głównym posiłku. Norma poziomu cukru dla badania na czczo to 70–90 mg/dl oraz 120–140 mg/dl dla badania po posiłku. Do codziennego kontrolowania poziomu cukru we krwi służą glukometry. Glukometr to niewielkie, poręczne urządzenie, za pomocą którego poziom cukru możemy szybko zmierzyć samodzielnie w domu. Glukometry nie są drogie, w zależności od tego, jaki model wybierzemy, będzie nas kosztował od kilkudziesięciu do około 150 zł. Wynik badania krwi glukometrem otrzymamy już po maksymalnie kilkunastu sekundach. Jeśli nie jesteśmy pewni, jak z nich korzystać, o pomoc możemy poprosić pielęgniarkę, lekarza albo położną środowiskową.

Dieta w cukrzycy ciążowej, czyli co jeść, a czego unikać

Pierwszym etapem leczenia cukrzycy ciążowej jest prawie zawsze zmiana diety. Ustalenie odpowiedniego jadłospisu ma na celu unormowanie poziomu cukru we krwi. Lekarz specjalista powinien ustalić odpowiedni dla cukrzycy ciążowej jadłospis na podstawie wagi ciężarnej, okresu ciąży oraz codziennej aktywności fizycznej. Ogólne zasady diety w cukrzycy ciążowej to:

• Wyeliminowanie z diety słodyczy, soków owocowych i owoców o wysokim indeksie glikemicznym.
• Spożywanie posiłków złożonych z białka, tłuszczy i węglowodany. Unikanie posiłków opartych głównie na samych węglowodanach.
• Regularne posiłki w umiarkowanych ilościach. Chodzi o to, żeby jeść częściej ale mniej.

Cukrzyca ciążowa a poród

Jeśli u kobiety zdiagnozowano cukrzycę ciążową, przy porodzie powinien być obecny neonatolog. Jego zadaniem jest natychmiastowa ocena stanu dziecka. Cukrzyca ciążowa, szczególnie jeśli powoduje zwiększoną masę dziecka, może być również wskazaniem do przeprowadzenia cesarskiego cięcia. Najczęściej poziom cukru we krwi matki wraca do normy po porodzie. Mimo tego przez pierwsze 2 tygodnie po porodzie poziom cukru powinien być regularnie kontrolowany. Natomiast 2 do 3 tygodni po narodzinach dziecka zaleca się przeprowadzenie testu obciążenia glukozą.
Podsumowując, kluczem do wczesnego zdiagnozowania cukrzycy ciążowej i zastosowania odpowiedniego leczenia, są regularne i przeprowadzone odpowiednio wcześniej badania krwi. Pamiętajmy, zdiagnozowanie tego schorzenia to nie koniec świata. W zdecydowanej większości przypadków wystarczające jest zastosowanie odpowiedniej diety oraz regularne badania.